ေျမတိုင္းပညာ၏ အေျခခံသေဘာတရားမ်ား (၁)

Basically Introduction To Theory Of Survey
ဘယ္အေဆာက္ဦးမွ ေျမၾကီးနဲ႔ ကင္းကြာလို႔မရပါဘူး Civil Engineering ဘာသာရပ္ေတြထဲမွာ Survey ကို ေျမတိုင္းတဲ့ဘာသာရပ္အျဖစ္လူသိမ်ားပါတယ္ တကယ္ေတာ့ Survey ဆိုတာ ကိုယ္မသိေသးတဲ့ အရာတစ္ခုကိုသိေအာင္လုပ္တာ
ဒါေၾကာင့္ ေျမတိုင္းတာနဲ႔ ပတ္သတ္ရင္ survey ဆိုိ္တာ ကိုယ္မသိေသးတဲ့ အတိုင္းတာေတြကို သိေအာင္လုပ္တာ ဒီလိုဘာသာျပန္လို႔ရပါတယ္
survey ဘာသာဟာ အင္ဂ်င္နီယာ ဘာသာရပ္ေတြထဲမွာ အခက္ဆံုးပါ survey ကၽြမ္းက်င္ဖို႔ဆိုရင္ ကိုယ့္ရဲ႕ သခၤ်ာအဆင့္တန္းက သခၤ်ာပညာရွင္ နီးပါးရွိရပါမယ္ ၾကယ္ေတြရဲ႕ တည္ေနရာ ကမၻာေျမၾကီးလည္ပတ္ပံု လတၱီက်ဴး ေလာဂ်ီက်ဴးစတာေတြကိုသိဖို႔ Astronomy ကိုလည္းကၽြမ္းက်င္ရပါမယ္ ဒီေနရာမွာ လူအမ်ားစု မသိလို႔ မွားၾကတာက
Astronomy = နကၡတေဗဒ = survey အတြက္သံုးတယ္ (Astrology မဟုတ္ )
ေနာက္ျပီး ေနာက္တစ္ခ်က္အေရးၾကီးဆံုးက ေနာက္ဆံုးေပၚတဲ့ နည္းပညာ instrument ေတြ စတဲ့ အရာေတြအားလံုးနဲ႔လည္း up-to-date ျဖစ္ေနရပါမယ္ နည္းပညာတိုးတက္လာတာနဲ႔အမွ် လူေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့ အမွားကနည္းလာေပမဲ့ အဓိက သင့္ထားသင့္တဲ့ principle ေလးေတြေတာ့ သိထားသင့္ပါတယ္ civil engineer တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ survey က မျဖစ္မေန သိထားသင့္တဲ့ဘာသာရပ္ထဲမွာေတာ့မပါဘူး ဒါေပမဲ့ basic knowledge ကေတာ့ ရွိရမွာေပါ့ေလ
ဒီေနရာမွာ က်ေတာ့္စာကို လူတိုင္းနားလည္နိုင္တယ္လို႔ ေပးထာတာက က်ေတာ္ကိုယ္တိုင္က survey ကို အေျခခံေလာက္ပဲ နားလည္ထားလို႔ပါ
က်ေတာ္တို႔သင္ခဲ့တဲ့ စနစ္ေဟာင္းမွာေတာ့ survey ကို ပထမနွစ္နဲ႔ တတိယနွစ္ စုစုေပါင္း ၂ နွစ္သင္ရပါတယ္ ပထမနွစ္မွာက survey အမည္နဲ႔ပါ တတိယနွစ္မွာေတာ့ Astronomy အမည္နဲ႔ပါ က်ေတာ္ အပိုင္း ၂ ပိုင္းခြဲေရးပါမယ္ အစကေတာ့ အပိုင္း ၅ ထိေရးမလို႔ပါ
က်ေတာ့္ မွတ္စုစာအုပ္ကို တျခားတစ္ေယာက္ေပးလိုက္လို႔ပါ အပိုင္း ၅ ထိေရးနိုင္ရင္ေတာ့ ေက်ာင္းမွာ သင္ခဲ့သမွ်ကုန္ပါျပီ ဒါေပမဲ့ Semester တစ္ခုစာေလာက္ေတာ့ ရပါတယ္
ဒီတိုင္းသမရိုးက်ေရးေနရင္ ဆြဲေဆာင္မူ႔မရွိမွာစိုးလို႔ အေမးအေျဖေလးနဲ႔ေရးပါမယ္
.............................................
Survey ကဘာေတြလည္း ? ? ?
အေျခခံအားျဖင့္ survey မွာ အပိုင္း ၂ ပိုင္းရွိပါတယ္ ကမၻာေျမၾကိးကို ျပင္ညီတစ္ခုအျဖစ္ယူဆျပီး တိုင္းတဲ့ plane survey နဲ႔ ကမၻာေျမၾကီးက ခုံးေနတယ္လို႔ ယူဆျပိး အခုံးအတိုင္းတိုင္းရတဲ့ Geodesic Survey ၊ အခုက Plane survey ကိုဦးစားေပးျပီးေရးသြားပါမယ္
Area က ေသးေနရင္ Plane survey အျဖစ္ယူဆျပိးတိုင္းလို႔ရတယ္ Area က အရမ္းၾကီးရင္ေတာ့ geodesic အျဖစ္နဲ႔ဘဲတိုင္းရတယ္ Plane အျဖစ္ယူဆျပီး တိုင္းလို႔မရေတာ့ပါဘူး
ဒီေနရာမွာ လူအမ်ားဆံုးမွားျပီးမသိၾကတာက
Geology - Earth ေျမၾကီးကိုေလ့လာတာ
Geography - ပံုစံကိုေလ့လာတာ
Geometry - ေျမတိုင္းပညာရပ္ Egypt ကေနလာတယ္
....................................................
Geometry ဆိုတာဘာလည္း ?
Geometry ဟာ Geo(ေျမၾကိး) Measure ( တိုင္းတာျခင္း ) ဆိုတဲ့ ေခါမ ( Greek ) စာလံုး ဂ်ီၾသမီတာ ကေနဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ေရွးေခတ္လူသားမ်ားက လက္ေတြ႕ဘ၀ေတြမွာ အကြာအေ၀းမ်ားကိုတိုင္းတာရန္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေရးဆြဲရန္စသျဖင့္ အသံုး၀င္တဲ့ ဥပေဒမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္ အဲ့ဒီဥပေဒက လက္ရွိ ဂ်ီေၾသေမၾတီပညာရဲ႕ အေျခခံအစိတ္အပိုင္းမ်ားျဖစ္ပါတယ္ ဒီအေၾကာင္းကို ပဥၨမတန္း သခၤ်ာအတြဲ ၂ မွာေရးထားပါတယ္
..............................................
Survey ဘယ္လိုတိုင္းမွာလည္း ဘာေတြတိုင္းၾကမွာလည္း ??
Survey တိုင္းတဲ့ေနရ႔ာမွာ အဆင့္ ၂ ဆင့္ရွိတယ္
ပထမက-ကြင္းဆင္းျပီးတိုင္းတာပံုဆြဲ( Field Work to Office Work)
ဒုတိယက - ရလာတဲ့ပံုကို ေျမျပင္မွာ ျပန္ဆြဲတာ (Office Work to Field Work)
Survey ကိုပံုစံနွစ္မ်ိဳးနဲ႔ ခြဲျခားသတ္မွတ္ၾကပါတယ္ ပထမက အသံုးျပဳမွဳ႕အေပၚမူတည္ျပီးခြဲတယ္
ဥပမာ----
Reconnaissance survey - အၾကိဳကင္းေထာက္တဲ့အခါမွာသံုးတယ္
City Survey - ျမိဳ႔ၾကီးရဲ႕ service
Land Survey - ျမိဳ႕ျပင္ လယ္ကြင္းယာကြင္းေတြကို တိုင္းတာျခင္း
Topographic survey - Topography - Topographic map လမ္းေဖာက္တဲ့ေနရာမွာသံုးတယ္
Photogrammetry Survey - ေကာင္းကင္ကေန ေလယဥ္ပ်ံျပီး ဓါတ္ပံုရိုက္ တခါထဲေျမပံုဆြဲျပီး ေျမတိုင္းတာ
.........................................
ေနာက္တစ္မ်ိဳးက survey ကို ကိုယ္သံုးတဲ့ ပစၥည္း instruments ေပၚမူတည္ျပီးခြဲၾကတာ
ဥပမာ Theodolite နဲ႔ တိုင္းရင္ Theodolite survey
Chain နဲ႔ တိုင္းရင္ Chain survey , GPS ဆိုရင္ GPS survey အစရွိသျဖင့္ေပါ့
ေနာက္ေမးခြန္းတစ္ခုက ဘာေတြတိုင္းမွာလည္းဆိုတဲ့ေနရာမွာ survey ကို ဘယ္လိုတိုင္းတိုင္း ဘာနဲ႔ ဘဲတိုင္းတိုင္း တိုင္းတာမွဳ နွစ္မ်ိဳးအျမဲတန္းလုပ္ပါတယ္
.........................................
Distance တိုင္းတာျခင္း - Distance မွာ horizontal distance ရွိတယ္ Vertical distance ရွိတယ္ Vertical Distance တိုင္းတာကို Levelling လို႔ေခၚပါတယ္
Angle တိုင္းတာျခင္း - Angle မွာလည္း Horizontal တိုင္းတာရွိတယ္ Vertical တိုင္းတာရွိတယ္ Horizontal ဆိုရင္ Left and right ရွိျပီး vertical မွာဆိုရင္ေတာ့ အေပၚတက္တာနဲ႔ ေအာက္ကိုဆင္းတဲ႔ + Or - Grade ဆိုျပီးရွိပါတယ္
.......................................
" Survey ရဲ႕ Basic Principle ၄ ခုက ဘာေတြလည္း "
က်ေတာ္အဓိကေရးခ်င္တဲ့အပိုင္းက ဒီအပိုင္းပါ ဒါကို Survey ရဲ႕ အသက္လို႔ေတာင္ေျပာလို႔ရပါတယ္
1.Intersection - ေျမျပင္မွာရွိတဲ့ အမွတ္သားေတြကိုရွာတာ အမွတ္တစ္ခုရဲ႕ တည္ေနရာကိုေျပာဖို႔ဆိုရင္ အမွတ္နွစ္ခုရဲ႕ အမွတ္သားနဲ႔ ညႊန္းဖို႔လိုပါတယ္ အဲ့လိုညႊန္းနိုင္ဖို႔ဆိုရင္ Point တစ္ခုဟာ အနည္းဆံုး မေရြ႕လ်ားနိုင္တဲ့ အမွတ္၂ခု လိုပါတယ္ ဒါဟာ Plane မွာပါ
Space မွာဆိုရင္ သံုးခုထက္ပိုရပါမယ္ ဒါနဲ႔ တစ္ဆက္ထည္းေျပာခ်င္တာက Resection ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရပါ ဒါကဘာေျပာတာလည္းဆိုေတာ့ ကိုယ္တိုင္းတာ မွန္မမွန္ဆိုတာကို အဲ့အမွတ္ရဲ႕ တည္ေနရာကို တျခားအမွတ္တစ္ခုရဲ႕ တည္ေနရာကိုၾကည့္ျပီးမွဆံုးျဖတ္တယ္
ဥပမာ - ရန္ကုန္ျမိဳ႕၏တည္ေနရာကိုအတည္ျပဳခ်င္ရင္ မန္းေလးျမိဳ႕ကေန ဘယ္ေလာက္ေ၀းလည္းဆိုတဲ့အေပၚမွာ အတည္ျပဳျပီး ဆံုးျဖတ္တယ္ ေနာက္ဥပမာတစ္ခုက အေဆာက္ဦးရဲ႕ Ground Floor ဆိုတာ သူ႔အေပၚမွာ ရွိေနတဲ့ အထပ္ေတြကို ၾကည့္ျပီးမွ ေျပာရတာပါ
လူတစ္ေယာက္ ၆ ေပျမင့္တယ္ဆိုတာ သူ႕ေျခဖ၀ါးကေန ေခါင္းထိပ္ထိ အမွတ္ကိုၾကည့္ျပီးမွ ဆံုးျဖတ္တယ္
2.Tringulation - အမွတ္ 2 ခုဆံုတဲ့အမွတ္ ။ ဒါကို ေရလည္ေခါင္မွာ pile ရိုက္တဲ့အခါေတြမွာသံုးပါတယ္ ဥပမာ ကိုယ္က ေရထဲမွာ Pile ရိုက္မဲ့အမွတ္ကိုရွာခ်င္ရင္ Chain ကိုင္ျပီး ေရကူးသြားလို႔မရပါဘူး တၾတိဂံရဲ႕ နိယာမအတိုင္း ကုန္းေပၚ point 2 point ကေန လိုင္း ၂ ေၾကာင္း လွန္းပစ္လိုက္ပါတယ္ နွစ္ခု cross ျဖစ္တာက ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ အမွတ္ပါ
3.Offect - Line တစ္ေၾကာင္းရဲ႕ ေဒါင့္မွတ္က်တဲ့ အကြာအေ၀း ဒါကို လမ္းအေကြ႕ေတြ super elevation ထည့္တဲ့ေနရာေတြမွာသံုးပါတယ္
4.Transverse -It is a measuring of length and direction of a survey line, such as bearing and distance. က်ေတာ္ဒါကို ျမန္မာလိုမေရးေတာ့ပါဘူး transvese မွာ ၂ မ်ိဳးရွိပါတယ္ open transverse and close transverse --- survey line ေတြရဲ႕ direction ကို ပံုစံ ၂ မ်ိဳးနဲ႔ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္
ပထမ ပံုစံက တစ္လိုင္းနဲ႔ တစ္လိုင္းၾကည့္ျပီးမွ ဆံုးျဖတ္တယ္ ဥပမာ ကိုယ္ျခံခပ္မဲ့ ဧရိယာဟာ Regular shape ေလးေထာင့္မဟုတ္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ တစ္လိုင္းနဲ႔ တစ္လိုင္းမွီခိုျပီး ေဒါင့္ေတြတိုင္းသြားတာပ့ါ A line က B Line နဲ႔ ေဒါင့္ဘယ္ေလာက္ကေန ဆက္သြားတယ္ C က B ရဲ႕ ေဒါင့္ဘယ္ေလာက္ကေန ဆက္သြားတယ္ စသျဖင့္ consecutive line ေတြၾကားက ေဒါင့္ေတြနဲ႔ ေဖၚျပၾကပါတယ္
ဒုတိယပံုစံက Refrence direction ဒါမွမဟုတ္ meridian ေပၚမူတည္ျပီးညႊန္းတယ္ ( ဒါကို bearing ေတြနဲ႔ ေဖၚျပၾကပါတယ္ )
.......................
Bearing ဆိုတာဘာေတြလည္း ? ? ?
Bearing အေၾကာင္းကိုလည္းနဲနဲေလာက္ေရးခ်င္ပါတယ္ bearing ေတြကိုအရပ္မ်က္နွာေတြမွာ မူတည္ျပီးဆြဲၾကတယ္ အမ်ားအားျဖင့္ ေျမာက္အရပ္ေပၚမွာ မူတည္ျပီးသတ္မွတ္ၾကတယ္ ေျမာက္အရပ္ကလည္း သံုးမ်ိဳးထပ္ရွိျပန္ပါတယ္
True North - စၾကာ၀ဠာရဲ႕ ေျမာက္အရပ္စြန္းစြန္းကိုျပတာ (ဓူ၀ံၾကယ္)
Magnetic North - ကမၻာရဲ႕ ေျမာက္၀င္ရိုးစြန္းကို ညႊန္ျပတာ (သံလိုက္အိမ္ေျမွာင္ျပတဲ့အရပ္)
Grid North - ေျမပံုရဲ႕ ေျမာက္အရပ္
True North ကိုတိုင္းရင္ True Bearing လို႔ေခၚ
Magnetic North ကိုတိုင္းရင္ Magnetic Meridiam ... Magnetic bearing လို႔ေခၚပါတယ္
Magnetic North ကိုသိရင္ True North ကိုသိေအာင္လုပ္လုိ႔ရသလိုပဲ သူတို႔နွစ္ခုက အျပန္အလွန္ဆက္သြယ္ခ်က္ရွိပါတယ္ True North ကေန Magnetic bearing ကိုနုတ္တာကို magnetic declination လို႔ေခၚပါတယ္ ဆိုလိုတာက သံလိုက္က ျပတဲ့အရပ္နဲ႔ ဓူ၀ံၾကယ္ ကျပတဲ့အရပ္ရဲ႕ ကြာျခားခ်က္ကိုေျပာတာပါ
magnetic declination ဆိုတာကြင္းဆင္းရင္ အမ်ားစုက true north ကိုမသံုးပါဘူး magnetic bearing ကိုဘဲ သံုးၾကပါတယ္ အေၾကာင္းရင္းက အခ်ိန္ၾကာလို႔ပါ ခုဏကေျပာခဲ့သလို true north ကိုသိခ်င္ရင္ Theodolite နဲ႔ star shooting လုပ္ရပါတယ္
ဒါေပမဲ့ လုပ္ငန္းလိုအပ္ခ်က္ကေတာ့ true bearing ကိုပိုလိုတယ္ အထူးသျဖင့္ လမ္းေဖာက္ရင္ တိက်မွဳကို ပိုလိုခ်င္ရင္ true bearing ကိုပံုသံုးၾကပါတယ္ true bearing ကိုရဖို႔က star shooting လုပ္မယ္ အဲ့လိုလုပ္နိုင္ဖုိ႔က Astronomy ကိုသိရင္ပါမယ္
ေနာက္အပိုင္းက်ရင္ Astronomy ( နကၡတေဗဒ ) အေၾကာင္းကိုေရးပါမယ္
Meridiam က ၄ မ်ိဳးရွိျပန္ပါတယ္ ဒါကိုလည္း ေနာက္အပိုင္းမွ ၾကည့္ပါ

#Credit


Aung Hla Min Naing
ေျမတိုင္းပညာ၏ အေျခခံသေဘာတရားမ်ား